Toegegeven, ik heb geen mega verandertrajecten uitgevoerd bij complexe organisaties. Toch zou ik mij dolgraag eens vastbijten in een wat kleinschaliger verandertraject bij een niet zo grote organisatie. Omdat ik wél de visie én het leiderschap in me heb om dit te doen. Ook goed onderbouwd door alles wat ik hierover heb geleerd in de cursus Verandermanagement (Schouten & Nelissen) en Faciliteren van professionals (Facilitation Academy). Wat die visie dan is?
Niemand vindt veranderen leuk. Zelfs mensen die zeggen dat hun leven vrijwel elke dag anders is, dat ze niet graag stil staan, dat ze zich gaan vervelen als alles de hele tijd hetzelfde is. Het ligt er maar net aan wat er precies verandert en welke impact het op ze heeft. De impact die een verandering heeft, is voor iedereen anders. Om daar iets mee te kunnen doen en invloed op uit te kunnen oefenen, moet je wat mensenkennis hebben en voldoende kennis van de knoppen waar je aan kunt draaien. Gelukkig heb ik beide inmiddels. Na ruim 15 jaar werkervaring in meer dan 1 complexe organisatie heb ik heel vaak gezien hoe het NIET moet en gedachtes gevormd over hoe het beter kan.
Leiderschap en veranderen
Hoe ik zelf graag leiding geef aan een team, juist in roerige tijden, is situationeel leiderschap. Dat wordt op sommige plekken ‘niveau-5‘ genoemd, maar het komt neer op gewoon doen wat nodig is in een bepaalde situatie. Het kan dus prima zijn dat niet ieder teamlid mijn leiderschap op dezelfde manier ervaart en zelfs dat mijn stijl niet heel consistent is, omdat de organisatie ook verandert. Ik heb de voorkeur voor coachend leiderschap, ik kijk graag naar een individu en wat iemand nodig heeft om in goede balans goed te presteren zonder zichzelf of de organisatie tekort te doen.
Eerst kijken
Deze stijl hanteer ik ook met veranderingen en nieuwe samenwerkingen vormgeven. De eerste weken in een opdracht ben ik vooral veel met mensen aan het praten. Eerst degenen met wie ik veel te maken ga hebben, maar daarna ook met mensen die vaak vergeten worden maar wel iets te maken hebben met het project. Ik breng in kaart wie invloed heeft op wie en op wat, hoe ze zich voelen ten opzichte van waar ik mee bezig ben/ga, en op welke manier ze betrokken willen zijn. Pas als ik een soort blauwdruk heb van alles wat gebeurt rondom mijn project, kan ik kijken waar ik iets in beweging kan brengen.
Daarbij hou ik heel erg van de visie van Daniel Ofman over integraal leiderschap. Ik zou willen dat het altijd op die manier kon, en ik streef er zeker naar. Met toestemming van Facilitation Academy mocht ik dit filmpje ook hier neerzetten, omdat het zó spot-on verwoordt hoe ik naar organisaties en veranderingen kijk.
Faciliteren en veranderen
Wat heeft faciliteren nou weer met veranderen te maken? Een goede facilitator is in elk geval ook iemand die je goed kunt inzetten om veranderingen te begeleiden. Als niet-inhoudelijk verantwoordelijke, heeft een facilitator een frisse en objectieve blik. Ook is deze in staat groepen mensen dichter bij elkaar te brengen. En dat heb je in elk verandertraject nodig. De creativiteit waarmee een facilitator aan de slag gaat, is essentieel om moeilijke materie begrijpelijk te maken voor mensen. Of om zelfs de hardste noten een beetje te kraken. Er zijn werkvormen te over die, indien goed uitgevoerd, wonderen kunnen verrichten in visievorming, het vormen van een leidende coalitie, het maken van een veranderplan waar iedereen achter staat, om evaluaties op een toffe manier te doen, om taaie informatie een stukje gezelliger over te brengen, etcetera. Wil je meer weten over faciliteren en waarom dat soms heel goed kan zijn? Facilitation Academy, waar ik mijn opleiding deed, heeft een handige uitleg over faciliteren.
Op het moment dat je contact maakt, veranderen dingen als gevolg daarvan
Daniel Ofman